İstanbul sözleşmesi ile ilgili bilinen veya yanlış bilinen herşey
İSTANBUL SÖZLEŞMESİ NEDİR?
Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi, bilinen adıyla İstanbul Sözleşmesi, kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddetle mücadele amacıyla, Avrupa Konseyi tarafından 11 Mayıs 2011'de İstanbul'da imzaya açılan sözleşmedir.
Amacı ?
- Avrupa Konseyi’nin, kadınlara yönelik şiddet ve ev içi şiddetin önlenmesi ve bunlarla mücadeleye ilişkin bu yeni sözleşmesi, ciddi bir insan hakları ihlali oluşturan bu sorunu en kapsamlı şekilde ele alan bir uluslararası anlaşmadır. Bu tür şiddete sıfır tolerans gösterilmesini hedeflemektedir ve Avrupa ile onun sınırlarını da aşan geniş bir alanda daha güvenli yaşanabilmesini sağlama yolunda önemli bir adımdır.
İSTANBUL SÖZLEŞMESİ NE ZAMAN İMZALANDI?
İstanbul Sözleşmesi, Mart 2019 itibarıyla toplam 46 devlet ve Avrupa Birliği tarafından imzalandı. Türkiye ise 12 Mart 2012'de sözleşmeyi onaylayan ilk ülke oldu.
Türkiye’nin ardından 2013-2015 yılları arasında 18 ülke (Andorra, Arnavutluk, Avusturya, Bosna-Hersek, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İspanya, İsveç, İtalya, Karadağ, Malta, Monako, Polonya, Portekiz, Sırbistan, Slovenya) daha sözleşmeyi tanıdı. Özellikle Türkiye’de birçok tartışamnın kapısını aralatan İstanbul Sözleşme 1 Ağustos 2014'te yürürlüğe girdi.
İSTANBUL SÖZLEŞMESİNİ KİM İMZALADI
İstanbul Sözleşmesini kimin imzaladığı da merak edilen bir konu. İstanbul’da yapıldığından dolayı “İstanbul Sözleşmesi” adıyla tanımlanan sözleşme, 60’ıncı Parti hükümeti tarafından imzaya açılmıştı. Sözleşmeyi her ülke adına Dışişleri Bakanları attığı için Türkiye adına da eski Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu imzaladı.
İmzaya açılmasından sonra onay için TBMM Genel Kurulu'na sunulan İstanbul Sözleşmesi, 14 Mart 2012 tarihinde AKP, CHP, MHP ve BDP’nin oybirliğiyle 246 kabul ve sıfır ret oyuyla Meclis'te onaylandı.
İSTANBUL SÖZLEŞMENİN DEVLET DÜZEYİNDE TALEPLERİ
Önleme
- Kadınlara yönelik şiddetin kabullenilmesine neden olan tutumların, toplumsal cinsiyet rollerinin ve klişelerin değiştirilmesi;
- Mağdurlar üzerinde çalışan profesyonel kadroların eğitilmesi;
- Farklı şiddet türleri ve bunların travma yaratıcı özellikleri hakkında farkındalık yaratılması;
- Eğitimin her kademesinde, eşitliği ele alan konuların ders müfredatına dahil edilmesi;
- Halka ulaşabilmek için STK’larla, medyayla ve özel sektörle işbirliği yapılması.
Koruma
-Tüm tedbirler içinde, mağdurların ihtiyaçlarına ve güven içinde olmalarına en büyük önemin verilmesinin sağlanması;
- Mağdurlara ve çocuklarına psikolojik ve hukuki danışmanlığın yanı sıra tıbbi yardım da sağlayan özelleşmiş destek hizmetlerinin düzenlenmesi;
- Yeterli sayıda sığınma evinin tahsis edilmesi ve günün her saati kullanılabilecek ücretsiz telefon yardım hatları sağlanması.
Yargılama
- Kadınlara yönelik şiddetin suç sayılmasının ve gerekli cezaların verilmesinin sağlanması;
- Gelenek, töre, din, yada “namus” gerekçelerinin, herhangi bir şiddet eyleminin bahanesi olarak kabul edilmemesinin sağlanması;
- Soruşturma ve yargılama sürecinde mağdurların özel koruma tedbirlerinden yararlanmalarının sağlanması;
- Kolluk kuvvetlerinin yardım isteyenlere anında yardıma gidebilmelerinin ve tehlikeli durumlara yetkinlikle müdahale etmelerinin sağlanması.
Bütüncül politikalar
- Yukarιda belirtilen tüm tedbirlerin kapsamlı ve koordineli politikaların bir parçası olmasının sağlanması ve kadına karşı şiddete karşı bütüncül bir mukabelede bulunulmasının temin edilmesi.
SÖZLEŞME KAPSAMINDAKİ SUÇLAR
Sözleşme taraf devletlere, aşağıda belirtilen davranışlara yönelik cezai veya başka bir hukuki yaptırım öngörmeyi zorunlu kιlmaktadιr:
- ev içi şiddet (fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik)
- taciz amaçlı takip;
- tecavüz dahil, cinsel şiddet;
- cinsel taciz;
- zorla evlendirme;
- kadınların sünnet edilmesi;
- kürtaja zorlama ve kısırlaştırmaya zorlama.
Burada açıkça verilmek istenen mesaj, kadınlara yönelik şiddetin ve ev içi şiddetin özel hayatta saklı kalacak konular olmadığıdır. Aksine, mağdur olan kimse failin eşi, hayat arkadaşı yada ailenin bir ferdi ise, aile içinde işlenen suçların özellikle travma yaratıcı etkisini vurgulamak üzere bu kişinin cezası daha da ağırlaştırılabilir.
İSTANBUL SÖZLEŞMESİYLE İLGİLİ YALANLAR VE GERÇEKLER
“Sözleşme dine, kültürümüze aykırı” diyenlere: Sözleşmede dine dair doğrudan hiçbir madde yok. Tersine 4’üncü maddede hiç kimseye dini inancından ötürü ayrımcılık yapılamayacağı gibi gelenek, görenek ve kültürün bir ayrımcılık sebebi olamayacağını söyler.
“Sözleşme boşanmayı artırıyor” diyenlere: Sözleşmede evlenme ya da boşanmayı teşvik edici hiçbir madde yok. Boşanmaların başlıca nedeni uluslararası sözleşmeler değil, erkek şiddetidir.
“Sözleşme eşcinselliği özendirmektedir” diyenlere: Sözleşmede eşcinselliğe dair böyle bir ifade yok. Sözleşme açıkça şiddete karşı cinsel yönelim, cinsiyet kimliğine dayalı ayrım yapmayı yasaklar.
ÇIKIŞ SİNYALİ
AK Parti'den İstanbul Sözleşmesi'nden çıkış sinyali: Kurtulmuş 'Nasıl usulünü yerine getirerek imzalanmışsa, usulünü yerine getirerek sözleşmeden çıkılır' dedi
SÖZLEŞMENİN FESHİ
Her uluslararası sözleşme gibi İstanbul Sözleşmesi de taraf bir devlet tarafından feshedilebilir. İstanbul Sözleşmesi’nin 80’inci maddesi "Taraflardan herhangi birinin, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine yapacağı bir bildirimle istediği zaman sözleşmeyi feshetmesine" olanak tanıyor. Sözleşmenin feshinin, konuya ilişkin bildirimin Genel Sekretere ulaştırıldığı tarihten itibaren "3 aylık sürenin bitimini izleyen ayın birinci gününde" yürürlüğe gireceğini belirtiyor.
İSTANBUL SÖZLEŞMESİNİN MADDELERİ
Madde 1 – Sözleşmenin Maksatları
Madde 2 – Sözleşmenin Kapsamı
Madde 3 – Tanımlar
Madde 4 – Temel haklar, eşitlik ve ayrımcılık yapılmama
Madde 5 – Devletin yükümlülükleri ve titizlikle yapması gereken inceleme ve
araştırmalar
Madde 6 – Toplumsal cinsiyet konusunda hassasiyet gerektiren politikalar
Madde 7 – Kapsamlı ve koordineli politikalar
Madde 8 – Finansal kaynaklar
Madde 9 – Sivil Toplum Kuruluşları ve sivil toplum
Madde 10 – Koordinasyon kurumu
Madde 11 – Veri toplama ve araştırma
Madde 12 – Genel yükümlülükler
Madde 13 – Farkındalığın arttırılması
Madde 14 – Eğitim
Madde 15 – Profesyonel kadroların eğitilmesi
Madde 16 – Önleyci müdahale ve tedavi programları
Madde 17 – Özel sektör ve medyanın katılımı
Madde 18 – Genel yükümlülükler
Madde 19 – Bilgi
Madde 20 – Genel destek hizmetleri
Madde 21 – Bireysel/toplu şikayetlerde sağlanacak yardım
Madde 22 – Uzman destek hizmetleri
Madde 23 – Barınaklar
Madde 24 – Telefon yardım hatları
Madde 25 – Cinsel şiddet mağdurlarına destek
Madde 26 – Çocuk tanıkların korunması ve bunlara destek sağlanması
Madde 27 – Haber verme
Madde 28 – Profesyonel kadroların bildirimleri
Madde 29 – Hukuk davaları ve hukuk yolları
Madde 30 – Tazminat
Madde 31 – Velayet altına alma, ziyaret hakları ve emniyet
Madde 32 – Zorla evlendirmelerin doğuracağı hukuki sonuçlar
Madde 33 – Psikolojik şiddet
Madde 34 – Taciz amaçlı takip
Madde 35 – Fiziksel şiddet
Madde 36 – Irza geçme de dahil olmak üzere cinsel şiddet eylemleri
Madde 37 – Zorla yapılan evlilikler
Madde 38 – Kadın sünneti
Madde 39 – Kürtaja ve kısırlaştırmaya zorlama
Madde 40 – Cinsel taciz
Madde 41 – Yardımcı olmak ve yataklık yapmak ve yeltenmek
Madde 42 – Sözde “namus” adına işlenen suçlar da dahil olmak üzere, işlenen suçlar
için gerekçelerin kabul edilmemesi
Madde 43 – Cezai suçların uygulanması
Madde 44 – Yargı yetkisi
Madde 45 – Yaptırımlar ve tedbirler
Madde 46 – Cezayı ağırlaştırıcı koşullar
Madde 47 – Başka bir Tarafça verilen hükümler
Madde 48 – Zorunlu anlaşmazlık giderme alternatif süreçlerinin veya hüküm vermenin
yasaklanması
Madde 49 – Genel yükümlülükler
Madde 50 – Ani mukabele, önleme ve koruma
Madde 51 – Risk değerlendirmesi ve risk yönetimi
Madde 52 – Acil durumlarda uzaklaştırma emirleri
Madde 53 – Engelleme veya koruma emirleri
Madde 54 – Soruşturmalar ve kanıtlar
Madde 55 – Ex parte (nizasız) ve ex officio (re’sen) yargılama
Madde 56 – Koruma tedbirleri
Madde 57 – Hukuki yardım
Madde 58 – Zaman aşımı
Madde 59 – Oturma izni
Madde 60 – Toplumsal cinsiyete dayalı iltica talepleri
Madde 61 – Geri göndermeme
Madde 62 – Genel prensipler
Madde 63 – Risk altındaki kişilerle ilgili tedbirler
Madde 64 – Bilgilendirme
Madde 65 – Verilerin Korunması
Madde 66 – Kadınlara yönelik şiddetle ve aile içi şiddetle mücadele konusunda
uzmanlar grubu
Madde 67 – Taraflar Komitesi
Madde 68 – Usuller
Madde 69 – Genel tavsiyeler
Madde 70 – İzlemede parlamentonun rolü
Madde 71 – Diğer uluslararası enstrümanlarla ilişkiler
Madde 72 – Değişiklikler (Sözleşmede yapılacak değişiklikler)
Madde 73 – Bu Sözleşmenin etkileri
Madde 74 – Uyuşmazlıkların çözümlenmesi
Madde 75 – İmzalama ve yürürlüğe girme
Madde 76 – Sözleşmeye katılım
Madde 77 – Bölgesel uygulama
Madde 78 – Çekinceler
Madde 79 – Çekincelerin geçerliliği ve gözden geçirilmesi
Madde 81 – Bildirimler
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi üye Devletlerine, Sözleşmenin
hazırlanmasında yer almış üye olmayan Devletlere, bütün imza sahiplerine, bütün
Taraflara, Avrupa Birliğine ve bu Sözleşmeye katılmak üzere davet edilmiş olan bütün Devletlere şu konuları bildirecektir:
A atılan her imza;
B ulaştırılan her tasdik, kabul, onay veya katılım belgesi;
C bu Sözleşmenin Madde 75 ve 76 uyarınca yürürlüğe girdiği her tarih;
D Madde 72’ye göre kabul edilen her değişiklik ve bu değişikliklerin yürürlüğe girdiği
tarihler;
E Madde 78 uyarınca konulan her çekince ve geri çekilen her çekince;
F Madde 80 uyarınca yapılan her fesih bildirimi;
G bu Sözleşmeyi ilgilendiren diğer bütün işlemler, bildirimler veya haberleşmeler.
Bu belgeyi teyiden, usule uygun olarak yetkili kılınan aşağıdaki imza sahipleri, bu
Sözleşmeyi imzalamışlardır.
Düzenlemesi ilham perisi yazıyor blog sayfası tarafından yapılan bu yazı aşağıdaki sayfalardan toparlanan bilgiler ile ışığında düzenlenmiştir.
19 Mart 03:25 güncellemesi
Son dakika!!!
Bir kaç saat öncesinde yapılan resmi açıklama.
Gerekçeleri neydi, neden neden neden ???
YanıtlaSil